Lần đầu tiên, Hội thảo du lịch làng nghề do UBND huyện Thăng Bình phối hợp với Ban điều hành khởi nghiệp sáng tạo tỉnh tổ chức tại Làng nghề nước mắm Cửa Khe xã Bình Dương thu hút sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu về lĩnh vực khởi nghiệp. Những vấn đề mang tầm chiến lược, những kinh nghiệm thực tiễn đã được đưa ra tại Hội thảo. Bước tiếp theo của những người dân làng nghề và chính quyền địa phương nơi đây là chọn lọc, tiếp thu để hoạch định chiến lược phát triển du lịch làng nghề đi đúng hướng.

 

Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Hồ Quang Bửu tham quan các gian hàng của làng nghề

Cả làng làm du lịch

Làng nghề nước mắm Cửa Khe xã Bình Dương có lịch sử hình thành cách đây 100 năm. Loại nước mắm hấp dẫn người dùng bởi hương vị mặn, chát của biển, tinh khiết. Nước mắm Cửa Khe vang danh một thời và tiếp tục phát triển nhờ vào quy trình chế biến đặc biệt từ kinh nghiệm lâu đời của những hộ dân nơi đây.

Lâu nay chị Nguyễn Thị Hiền-  giám đốc HTX Hai Hiền vẫn tiếp nối nghề làm mắm mà cha ông để lại. Theo từng phân khúc thị trường, mà chị đã biến đổi mẫu mã phù hợp hướng đến bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và môi trường sinh thái. Chị Hiền cho hay: Hiện tại chính nơi sản xuất của mình, tôi đã xây dựng nhiều tiểu công viên, bức tranh sinh động kể lại quy trình mua cá, chế biến mắm của cha ông, cũng như công việc mà bản thân tôi đang làm. Chị Hiền nhấn mạnh: Bây giờ làng nghề phải hướng đến du dịch sinh thái. Nghĩa là sẽ vừa bán mắm, vừa cho du khách được trải nghiệm quy trình làm mắm.

Làng nghề nước mắm Cửa Khe, đây là nơi có những điều kiện, tiềm năng lớn để phát triển du lịch, đặc biệt là du lịch xanh. Với hơn 60 hộ dân làm nghề, nằm ở vị trí thuận lợi dễ dàng kết nối với các điểm đến và tour tuyến trong tỉnh, nơi đây vẫn còn lưu giữ những nét văn hóa đặc trưng của làng chài miền biển như các lễ hội, sinh hoạt của cư dân, di tích Đền lăng Ông, tích Cửa Khe. Thời gian qua, anh Võ Nguyên Tùng cũng như nhiều bà con làng nghề nước mắm Cửa Khe xã Bình Dương vẫn luôn gắn giữ gìn làng nghề truyền thống. Muốn làng nghề phát triển, vươn ra khỏi ao làng thì phải gắn với du dịch. Dự án của anh Tùng và cộng sự là xây dựng du lịch cộng đồng tại làng. Anh Tùng khẳng định: Bản thân mong muốn tập hợp những người trẻ cùng khởi nghiệp lập một HTX Du lịch cộng đồng làng Cửa Khe, cùng với thành viên làng nghề nước mắm đưa để kéo du khách về làng trải nghiệm. Anh cũng nhấn mạnh rằng, nếu một HTX kéo được du khách về làng trải nghiệm thì không chỉ bản thân HTX hưởng lợi, mà cộng đồng làng đều hưởng lợi như người lớn tuổi giữ xe, các cụ bà thì hát bả trạo, hò vè. Đó là cam kết lâu dài của Dự án HTX mang lại.

Duy trì yếu tố văn hóa

Từ góc nhìn chuyên gia khởi nghiệp Quốc gia, anh Trần Xuân Mới cho hay, yếu tố du lịch làng nghề truyền thống trở nên cuốn hút trong thời gian tới đây. Trước đây, chúng ta chưa hề chú trọng đến vấn đề này, nhưng trong bối cảnh hiện nay, nhất là tình hình dịch bệnh Covid-19, con người càng muốn quay trở về với những gì bình yên hơn, tìm về giá trị truyền thống nhiều hơn. Việc phát triển làng nghề du lịch truyền thống, thì đóng vào sự phát triển bền vững đặt ra nhiều yếu tố, tạo công ăn việc làm, duy trì các yếu tố văn hóa, truyền thống.

 

Làng nghề nước mắm Cửa Khe vẫn duy trì việc cúng tổ nghề vào ngày 20.2 (âm lịch) hằng năm.

“Trong việc đưa làng nghề vào phát triển du lịch cần phải có yếu tố đổi mới sáng tạo để làm sao vẫn giữ được truyền thống, văn hóa của làng nghề, chúng ta lại tăng giá trị lên bằng những công cụ, công nghệ để có thể làm nổi bật, đi xa, lan tỏa rộng hơn giá trị truyền thống, câu chuyện văn hóa của làng nghề. Và việc phát triển làng nghề truyền thống trở thành sản phảm du lịch sẽ đóng góp cho ngành du lịch có thêm sản phẩm hấp dẫn, thu hút khách lưu lại ở đây lâu hơn. Làng nghề nước mắm Cửa Khe ở đây thực sự tiềm năng và hấp dẫn đối với khách du lịch. Những yếu tố làng nghề tại đây góp phần vào mục tiêu chiến lược của tỉnh nhà hướng đến du lịch xanh, du lịch bền vững”- chuyên gia khởi nghiệp Quốc gia Trần Xuân Mới nói thêm.

Một lĩnh vực rất ít người biết trong khởi nghiệp, nhưng lại tạo sự cạnh tranh, ưu thế và khác biệt rất lớn, đó là khởi nghiệp trong lĩnh vực sản phẩm làng nghề gắn với du lịch. Quảng Nam có rất nhiều làng nghề, nhưng lại thiếu sự liên kết, tạo chuỗi để phục vụ du lịch. Các sản phẩm làng nghề chưa làm tốt việc phát triển mẫu mã, quảng bá hình ảnh, giới thiệu chuỗi cung ứng. Nhược điểm nữa, đó là sản phẩm làng nghề chưa có sự liên kết, chưa có bộ chuẩn riêng trong cách ứng xử với làng nghề. Theo ông Nguyễn Văn Dũng- Chủ tịch Hội đồng Cố vấn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Quảng Nam, cần có sự vào cuộc của các cơ quan quản lý nhà nước ở các cấp để xây dựng một bộ quy tắc ứng xử của làng nghề truyền thống. Bởi chỉ có quy ước thì mới đánh vào lợi ích của cá nhân từng người. Một khi đã đánh vào lợi ích thì sự tham gia của mọi người mới tình nguyện, phát triển được bản sắc văn hóa làng nghề. Các làng nghề phải giải quyết được các câu hỏi như làm sao cho khách du lịch đến với làng nghề?, làm sao khách du lịch đến và ở lại lâu hơn dự kiến?, khách du lịch tiêu tiền ở điểm du lịch nhiều hơn?, du khách có nhiều câu chuyện để kể với chúng ta?, làm sao du khách quay lại điểm du lịch?.

“Ngoài ra, chúng ta phải hình thành các quy trình sản xuất, hướng dẫn, đón khách, phục vụ khách và quy trình văn hóa ứng xử của tất cả làng nghề. Điều này giúp cho du khách đến với làng nghề hài lòng về cung cách phục vụ”- Ông Dũng nhấn mạnh thêm.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu cho rằng, tiềm năng phát triển du lịch từ các làng nghề của Quảng Nam còn khá lớn, do đó, các địa phương cần xây dựng chiến lược, kế hoạch cụ thể, trong đó chú trọng đến sản phẩm của làng nghề.Để Cửa Khe có cơ hội phát triển du lịch, cần một lễ hội đặc trưng nhằm thu hút du khách. Theo đó, xây dựng một lễ hội nước mắm là điều hoàn toàn nên làm với địa phương này...

GIANG BIÊN - TRUNG THỰC